امروز : |
|
||||||||||||||||||||||
|
***چرا پدیده از بورس میترسد
طی روزها و ماههای گذشته کارشناسان اقتصادی که خیلی بیشتر از من و مردمی که سهام این شرکت را خریدند از اقتصادوماجراهای خرید و فروش سهام سر در میاورند به بررسی موضوع افزایش قیمت ناگهانی و عجیب وغریب قیمت سهام پدیده پرداختندو البته برخی نیز هشدارهایی دادند اما همه انها بر این باور بودند که اگر کاسه ای زیر نیم کاسه پدیده نیست چرا از ورود به بورس و شفافیت درحوزه مالی هراس دارند؟ سوالی که همچنان بی چواب مانده واستدلال مدیر مجموعه این است که هیچکدام از سهامداران چنین چیزی را نمیخواهند.!
ازانجا که اظهارات کارشناسان عموما تخصصی است و طولانی فقط بخشهایی را که قابل درک برای عموم است منتشر میکنیم .
یک عضو شورایعالی بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه فروش سهام شرکتهای سرمایه گذاری بدون نظارت بورس غیرقانونی است، گفت: فروش سهام خارج از نظارت بورس پیگرد قانونی?دارد.
حسین عبدهتبریزی بیان کرد: شرکت سهامی خاص برای فروش سهام خود باید مجوز لازم را از بورس دریافت کند، چرا که وقتی چند نفر میخواهند با هم کار کنند، شرکت سهامی خاص تشکیل میدهند و دولت به آنها کاری ندارد، اما اگر بخواهند در شرکت خود از سرمایههای مردم استفاده کنند بهعنوان مثال سهم بفروشند یا اوراق مشارکت منتشر کنند، باید تحت نظارت مقام ناظر باشند تا حقوق مردم تضییع نشود.
دبیرکل سابق بورس اوراق بهادار تهران درخصوص چرایی رونق فروش سهام این شرکتها در مشهد تصریح کرد: این کلانشهر در دهه اخیر شاهد تخلفات زیادی در این حوزهها بوده است. در برههای برخی باعنوان قرضالحسنه عامه مردم را در این شهر مخاطب قرار داده و بدون نظارت بانک مرکزی اقدام به جمعآوری نقدینگی مردم کردند.
وی افزود: در سالهای اخیر نیز شاهد بروز شرکتهایی در این شهر بوده ایم که باعنوان فروش سهام بدون نظارت بورس، به شهروندان سهام میفروشند، این درحالی است که عرضه سهام باید تحت نظارت بورس باشد.
درعین حال طبق گزارش دیگری در خصوص فعالیت هیأت مدیره سال مالی 92 این مجموعه،علاوه بر5عضو اصلی هیات مدیره 39 شخص حقیقی دیگر نیز سهامداران “پدیده” را تشکیل میدهند بیش از 73 درصد سهام “پدیده” در اختیار خانواده پهلوان مقدم است و میان سایر سهامداران نیز مشابهت فامیلی دیده می شود؛ بطوریکه سهامداری خانوادگی در این مجموعه کاملا مشهود به نظر می رسد. البته پایین بودن سطح تحصیلات در خصوص نیروی انسانی این شرکت نیز تا حدی مطرح می باشد، بطوریکه وضعیت سرمایه نیروی کار در این شرکت گردشگری قابل مشاهده است. 15 نفر از کل کارکنان دائم و ساعتی که شامل 19 نفر و مشاورین 2 نفر می شود، دارای مدرک فوق دیپلم و کمتر از آن هستند. این سطح تحصیلات در حالی در میان این اعضا وجود دارد که ترکیب هیأت مدیره “پدیده” تقریباً با شرکت های تابعه آن یکی می باشد. این ترکیب اعضای هیأت مدیره میان شرکت توسعه بین المللی صنعت گردشگری پدیده شاندیز و سایر شرکت های تابعه اش موجب گردیده معاملات درون گروهی و در اصطلاح تیکی تاکای خانوادگی قابل توجهی در آن انجام و در نتیجه مشمول ماده 129 قانون تجارت باشد. بطوریکه بیش از 64 درصد سود خالص سال مالی 92 “پدیده” ناشی از معاملات درون گروهی و سود فروش سهام شرکت بین المللی پدیده شاندیز کیش به شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز به مبلغ 4353 میلیارد ریال بوده ؛ به عبارتی حدود 835 تومان از سود 1305 تومانی “پدیده” از بابت انجام معاملات درون گروهی است که طی آن تنها سهام از یک شرکت به یک شرکت دیگر زیرمجموعه آن منتقل شده، ولو اینکه سود شناسایی شده در اصطلاح سود کاغذی بوده باشد. یعنی شرکتی با سرمایه 14 میلیارد تومانی به قیمتی بیش از 435 میلیارد تومان فروخته شده که در نوع خود بسیار قابل توجه و بی نظیر است. بطوریکه طبق نظر حسابرس با توجه به عدم ارایه صورت های مالی حسابرسی شده تلفیقی و همچنین وجود زیان انباشته در سال مالی قبل، انجام این قبیل معاملات به ابهامی اساسی در افشای اطلاعات شرکت منجر شده است.
برهمین اساس حسابرس مستقل و بازرس قانونی نیز در بند الف یادداشت های توضیحی 28 همراه صورت های مالی به کلیه معاملات مشمول ماده 129 اصلاحیه قانون تجارت مربوط به گزارش سال مالی 92 اشاره کرده؛ گرچه به اعتقاد حسابرس، این معاملات با رعایت تشریفات مقرر در ماده قانونی یاد شده در خصوص کسب مجوز از هیأت مدیره و عدم حضور مدیر ذینفع در رأی گیری انجام شده است. اما به هر صورت این یکی از بندهایی است که موجب شده تحت تأثیر آن نظر حسابرس برای صورت های مالی عملکرد پایان دوره سال 92 مشروط باشد؛ چراکه بر مبنای آن ابهاماتی در خصوص نحوه انجام معاملات درون گروهی ایجاد شده و لازم است سرمایه گذاران و افرادی که متقاضی خرید سهام “پدیده” هستند، به این نکات مدنظر حسابرس توجه ویژه داشته باشند.
به عنوان مثال شرکت مبالغ پرداختی از جمله مبلغ 583152 میلیون ریال ( حدود 58 میلیارد تومان ) به آقای مهدی شعبانی شه بندی) بابت مشارکت در احداث کارخانه سنگک کـه تا این تاریـخ منتفی گردیده است)، پرداخت مبلغ 92961 میلیون ریال به باشگاه ابومسلم و مجموعه فرهنگی ورزشی پرسپولیس و مبلغ 1500 میلیون ریال به ستاد بازسازی عتبات عالیات و مبـلغ 13680 میلیون ریـال به آقای پورسلیمـی را به حساب بدهی آنها منظور نموده اسـت که هیچگونه مستندات و اطلاعات و مدارکی در این ارتباط و نحوه تسویه آنها ارایه نگردیده و مبالغ پرداختی به باشگاه های ابومسلم و پرسپولیس به حساب بدهکاری جاری مشترک سهامداران منظور گردیده است.
این موارد تنها گوشه ای از مشکلاتی است که در صورت های مالی شرکت به آنها اشاره شده است. حسابرس در حالی به مورد مذکور اشاره کرده که این نکته در آن وجود دارد که مهدی شعبانی شه بندی در حالی 18.61 درصد سهام “پدیده” را در اختیار خود داشته که مبالغ پرداختی به این فرد به حساب بدهی وی به شرکت اصلی منظور کرده است؛ در صورتی که هیچگونه مستندات و اطلاعات و مدارکی در این ارتباط و نحوه تسویه آنها به حسابرس ارایه نشده است. این موارد تنها گوشه ای از ابهاماتی است که در خصوص معاملات درون گروهی این مجموعه وجود دارد.
در مجموع با توجه به ثبت نام شرکت در فهرست شرکت های تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار مورخ 92.2.17 و طی نامه 220129/121 به شماره 11147، این پرسش مطرح است که مجموعه مذکور چگونه اجرای پروژه هایی عظیم در کشور را برعهده دارد؟ چراکه به نظر می رسد شرکتی با ماهیت فعالیت در زمینه ساخت و ساز نیازمند مدیریت افرادی با تحصیلات مرتبط با این حوزه است. همچنین مجمع عادی سالیانه شرکت توسعه بین المللی صنعت گردشگری پدیده شاندیز در حالی 93.4.18 برگزار شد که به دلیل حضور تنها 4.28 درصد از سهامداران و در حالی که محسن پهلوان مقدم به عنوان سهامدار عمده در این جلسه حاضر نشده بود، مجمع به حد نصاب قانونی نرسید؛ در نتیجه این پرسش همچنان باقی است که علت عدم حضور خانواده پهلوان مقدم به عنوان سهامدار عمده بیش از 73 درصدی در این مجمع چه بوده است؟
همچنین افتتاح 20 دفتر فروش سهام “پدیده” در 20 کلان شهر کشور همزمان با عید سعید فطر، شروع و افتتاح بیش از 150 پروژه کوچک و بزرگ در سراسر کشور و نیز افزایش سرمایه شرکت به جای پرداخت سود سهام به سهامداران جهت سرمایه گذاری در پروژه های جدید، از دیگر موضوعاتی بود که در مجمع سهامداران پیرامون آنها بحث و بررسی صورت گرفته است.
کارشناس دیگری هم مینویسد که بعد از بررسی زیر مجموعه های شرکت توسعه بین المللی صنعت گردشگری پدیده ،این نکته مشخص میشود که نزدیک به 85 درصد شرکت ابنیه و ساختمان پدیده که مهمترین و اصلی ترین شرکت تابع توسعه بین الملل می باشد، دراختیار این شرکت است که در راستای سیاست هیئت مدیره مبنی بر مشارکت عموم مردم در اجرای پروژه های این شرکت و همچنین تقاضای سرمایه گذاران برای خرید سهام این شرکت ، نزدیک به 15 درصد سهام شرکت ابنیه و ساختمان به صورت عرضه تدریجی در اختیار عموم قرار گرفت تا مالکیت 100 درصدی توسعه بین المللی صنعت پدیده از شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز به 85 درصد تقلیل یابد.
نکته مهم و قابل تامل در رابطه با عرضه شرکت ابنیه و ساختمان پدیده توسط شرکت مادر یعنی همان شرکت توسعه بین الملل ، این می باشد که این میزان 15 درصدی در حال حاضر افزایش نمی یابد ، و تناسب به تقاضای عمومی و تصمیم هیئت مدیره افزایش خواهد یافت که البته افزایش چندانی نخواهد بود و میزان شناوری سهم به تقاضای عمومی در مشارکت پروژه ها بستگی دارد.
شرکت ابنیه و ساختمان شاندیزکه در واقع اصلی ترین زیرمجموعه "پدیده" می باشد همان مجموعه ای است که سهامدار پروژه شاندیز، پدیده کیش و پدیده پارسیان می باشد و سهام این شرکت توسط شرکت مادر یا همان شرکت توسعه بین المللی پدیده عرضه شده است.
شرکت ابنیه و ساختمان که در سال 88 شروع به فعالیت کرد در حال حاضر با سرمایه ای معادل 150 میلیارد ریالی مشغول به کاراست که البته این شرکت اخیراً با افزایش سرمایه 25 درصدی ، دارای سرمایه 187 میلیارد ریالی گردیده است، افزایش سرمایه ای که به صورت جایزه به سهامداران شرکت ابنیه و ساختمان تعلق گرفت.
این شرکت در حال حاضر مرکز خرید ، تعطیلات و سرگرمی پدیده شاندیز را به عنوان یکی از پروژه های اصلی و مهم خود افتتاح کرده است . افتتاح این بخش از پروژه ی پدیده شاندیز در زمان مقرر توانسته جوابگوی بسیاری از ابهامات و شایعات پیرامون شرکت پدیده و سهام آن باشد. در کنار پروژه ی پدیده شاندیز، پروژه کیش شرکت ابنیه و ساختمان پدیده نیز در مراحل عملیاتی قرار گرفته است.
درآمد فروش شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز در سال 91 و 92 از محل فروش واحدهای تجاری، اقامتی و هتل ها بوده است.این درآمدها از محل تنها پروژه ی پدیده شاندیز بوده که با پیشرفت پروژه و نیز اضافه شدن سایر پروژه های این شرکت ، افزایش و تعدیل قابل چشمگیری داشته.
به طور معقول حاشیه سود یک صنعت؛ حال چه آن صنعت گروه ساختمان باشد و چه گروه های دیگر؛ میانگین حاشیه سود مشخص و ثابتی دارد اما با توجه به اطلاعات مالی ارایه شده از شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز گویا این قاعده استثناهایی هم می تواند داشته باشد.
همان گونه که پیداست حاشیه سود عملیاتی شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز با بزرگترین شرکت ساختمانی این گروه یعنی "ثاخت" تقریبا برابر بوده در حالی که نسبت بهای تمام شده به فروش ابنیه و ساختمان حدود نصف شرکت بین المللی توسعه ساختمان می باشد.
نکته ای که در این میان می تواند سوال هر خواننده ای را برانگیزد این است که شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز چه ساز و کار و الگویی برای کاهش بهای تمام شده واحد های ساخته شده خود به کار می برد؟
یکی از استراتژی های پدیده سرمایه گذاری در زمین های بکر و مکان یابی محل هایی است که کسی سرمایه گذاری نکرده باشد با این تفکر بهای تمام شده زمین که امروز یکی از بخشهای مهم قیمت تمام شده ساختمان است کاهش می یابد .
پروژه کیش این شرکت خود گویای این مطلب است زیرا قسمت غربی جزیره هیچ پیشرفتی تا قبل از حضور این شرکت نداشت اما پس از شروع پروژه قیمت زمین و درخواست برای تعریف پروژه جدید در این بخش جزیره افزایش پیدا کرد.
سال 85 در ابتدای دولت نهم با رویکرد استقلال استانها اختیارات شورای عالی شهر سازی به استانداری ها تنفیذ اختیار شد. شرکت پدیده نیزدر سال 87 با همین رویکرد مجوز های پروژه شاندیز را از استانداری خراسان رضوی و شهرداری شاندیز اخذ کرد وتغییر کاربری زمین ها از کشاورزی به مسکونی و تجاری انجام شد همچنین تمامی پروژه ها مجوز شهرداری را اخذ نمودند .
شبهات پیش آماده در مورد مجوز ها و کاربری زمینهای پروژه پدیده شاندیز هم بعد از آن پیش آمد که این مصوبه (تنفیذ اختیار به استانداری ها ) در سال 90 توسط دیوان عدالت اداری لغو گشت و جهاد کشاورزی مدعی کاربری کشاورزی زمین ها شد که پس از ارجاع به دادگاه حکم تبرئه پدیده صادر شد.
شرکت ابنیه ساختمان در سال 90 مبلغ 101 میلیارد تومان پیش فروش واحدهای تجاری و اقامتی و هتل داشته که در آن سال هیچ یک از آنها به درآمد فروش تبدیل نشده است حال آنکه در سال 92 مبلغ پیش دریافت ها از بابت پیش فروش واحد های تجاری ، اقامتی و هتل به مبلغ 304 میلیارد تومان رسیده که تنها حدود 48 میلیارد تومان آن به عنوان درآمد فروش شناسایی شده و در سال 92 نیز رقم پیش دریافت ها به 473 میلیارد تومان رسیده که از این میزان تنها 82 میلیارد تومان به درآمد فروش تبدیل شده است.
به عبارت بهتر از مجموع حدود 878 میلیارد تومان پیش فروش واحدهای انجام شده در سال های 90 ، 91 و 92 حدود 15 درصد آن به درآمد فروش تبدیل شده است .
به دلیل پیش فروش واحدهای تجاری و مسکونی که طبق آن خریدار درصدی از مبلغ واحد مورد نظر را نقدا پرداخت می کند و الباقی با چک های تا زمان تحویل واحد مورد نظر پرداخت می شود .این اسناد در حساب پیش دریافتها عمل می شود تا پس از وصول شدن به حساب درآمد منتقل گردد.
با بررسی صورتهای مالی در قسمت فروش واحدهای تجاری،مسکونی و اقامتی و هتل این نکته مشخص می شود که شرکت قیمتهای پیش فروش را قیمت تمام شده در نظر گرفته اما قیمتهای کنونی با توجه به دوران رکود مسکن اختلاف فاحشی با اعداد اعلام شده توسط شرکت دارد.
همچنین بنا بر نوشته دیگری شرکت ابنیه پدیده شاندیز، مجری و مالک تمام پروژههای ساختمانی مجموعه پدیده و زیرمجموعه گروه شرکتهای پدیده است. شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز (سهامی خاص) در تاریخ 11 شهریور 1388 تحت شماره 36527 در اداره ثبت شرکتهای مشهد به ثبت رسید. مجمع فوقالعاده با حضور سهامداران پدیده روز یکشنبه 19 مرداد در پدیده شاندیز تشکیل و افزایش سرمایه 25درصدی تصویب شد. نکته جالب اینجاست که شرکت پس از این افزایش سرمایه سنگین دچار تحول اساسی در قیمت هر سهم خود نشد. شنیدهها حاکی از آن است قبل از جلسه مجمع عمومی فوقالعاده سهامدار عمده هر سهم را بهقیمت حدود8600 تومان از طریق نمایندگیهای فروش دادوستد میکرد. در حالی که با توجه به افزایش سرمایه 25درصدی قیمت به صورت تئوریک باید 6880 تومان باز میشد، اما مدیران قیمت هر سهم را هشت هزار تومان تعیین کردند. چرا که مکانیسم قیمتگذاری نه از طریق عرضه و تقاضای بازار محصول، بلکه بهوسیله مدیران تعیین میشود. شاید به همین دلیل است که این شرکت به شکل سهامی خاص ثبت شده تا مشمول ثبت نزد سازمان و قیمتگذاری در بورس نشود. از طرفی سیاست این شرکت بر بالا بردن ارزش بازار سهام و افزایش تعداد سهام در دست افراد است. شنیدهها حاکی از آن است که در مجمع شرکت ابنیه و ساختمان پدیده نیز بیان شده است که پدیده اولین و آخرین شرکت اقتصادی در دنیاست که در آن قیمت سهام افزایش مییابد و هرگز کاهش پیدا نمیکند.
شرکت ابنیه پدیده شاندیز، مجری و مالک تمام پروژههای ساختمانی مجموعه پدیده، با هدف ساخت بزرگترین مجموعه چندمنظوره تفریحی و گردشگری کشور، اقدام به جذب مشارکت و سرمایهگذاری، در قالب فروش سهام کرده است و تعداد کل سهام این شرکت، یک و نیم میلیارد سهم (1500 میلیارد ریال سرمایه) بود. اخیراً سرمایه شرکت افزایش یافته است. هر سهم این شرکت هماکنون با قیمت حدود 8850 تومانی خود ارزش بازاری بیش از 165 هزار و 937 میلیارد ریال برای شرکت ایجاد کرده است. با توجه به آخرین سود اعلامی شرکت که 46 میلیارد و 280 میلیون تومان است به نسبت P/E برابر با 358 برای این شرکت میرسیم. مشاهده میشود که ارزش بازار این شرکت، در قیاس با شرکتهای بزرگ بورسی رقم قابل ملاحظهای است. به طوری که شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز پس از هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس در رده دوم قرار گرفته است. همچنین در صنعت مشابه یعنی صنعت ساختمان شرکت سرمایهگذاری مسکن به عنوان یک هلدینگ بزرگ ساختمانساز کشور ارزش بازاری معادل 4752 میلیارد ریال دارد. عدد بالای نسبت قیمت به سود هر سهم این شرکت ناشی از کمتر بودن سود شرکت به ارزش بازار آن است. در بررسی ساختار سرمایهای شرکت به تامین مالی بیشتر آن از ناحیه بدهی میرسیم. به نحوی که میزان تامین مالی شرکت ناشی از بدهی افزون بر 20 هزار میلیارد ریال است. در حالی که کمتر از دو هزار میلیارد ریال از داراییهای شرکت از محل حقوق صاحبان سهام تامین شده است. پس بیش از 90 درصد داراییهای شرکت از محل بدهی تامین شده است که این حجم بالا ریسک شرکت را افزایش داده است.
سهام این شرکت از آبان سال 88 که با قیمت 2000 ریال عرضه شد، تا آبان 90 بازدهی خیرهکننده 260درصدی را به دست آورد. آغاز عملیات اجرایی در مهرماه 90، در این رشد خیرهکننده موثر واقع شده بود. در انتهای سال 1390 با وجود رکود در بخش ساختمان، قیمت سهام پدیده 275 درصد رشد داشت تا به سال 1391 رسیدیم. در این سال، رونق بیسابقهای در بخش ساختمان رخ داد. بر اساس آمارهای رسمی متوسط قیمتهای زمین در سال 91 بیش از 5/2 برابر شد. اما معمولاً صعود هیجانی و غیرمنطقی، نزول شدیدی را در پی دارد یعنی همان اتفاقی که از پایان سال 1391 مشاهده شد. با این حال پدیده در این سال با افزایش 134درصدی قیمت سهام، سود مناسبی را نصیب سهامداران کرد و تحت تاثیر افزایش هیجانی قرار نگرفت. در سال 1392 نه فقط بخش ساختمان که کل بخشهای اقتصادی، رکود کمسابقهای را تجربه کردند. در تابستان این سال قیمتهای مسکن پس از رشد اعجابانگیزی که در سال قبل به دست آورده بودند، آرامآرام وارد روندی کاهشی شدند. در نتیجه با وجود رشد قیمتهای زمین و مسکن در بهار سال گذشته، افت قیمت در سه فصل بعدی موجب شد قیمت املاک در سال 92 بین 20 تا 30 درصد کاهش را تجربه کند. هرچند این کاهش در مقایسه با افزایش شدید صورتگرفته در سال 91 به نظر ناکافی میرسید اما باز هم سهام پدیده رشد چشمگیر حدوداً 130درصدی را تجربه کرد و سهامداران رشد مجدد سهام خود در این سال را مدیون افتتاح بزرگترین هایپر مارکت خاورمیانه و پروژه شهر افسانهای پدیده کیش بودند. پس از این رویدادهای بزرگ در سال 92، در اردیبهشتماه سال جاری پس از صعود تیم فوتبال پدیده به عنوان نماینده استان خراسان در لیگ برتر، سهام پدیده افزایش محسوسی پیدا کرد. همین امر باعث رشد صعودی نمودار شاخص سهام پدیده نیز شد و رغبت سرمایهگذاران در افزایش و اندوخته سهام پدیده را افزونتر کرده است.
به منظور پشتیبانی از سرمایه خریداران، موسسهای به نام موسسه پشتیبانی سهام پدیده تاسیس شده است که وظیفه خرید و فروش و نقلوانتقال سهام را دارد. سرمایهگذار هر زمان که به پول نیاز داشته باشید میتواند ظرف مدت 30 روز سهام را به پول تبدیل کند. البته اگر سهامداران قصد فروش زودتر از موعد به شرکت را داشته باشند آنها سهام را بهصورت نقد نیز خریداری میکنند. این سهام دارای نام و قابل انتقال به غیر است. شنیده شده است در این شرکت مدیران برای جلوگیری از افت قیمت، سهام شرکت را میخرند و البته قیمتگذاری سهام نیز توسط خود شرکت صورت میپذیرد. یکی از سایتهایی که در زمینه خرید و فروش سهام پدیده شاندیز فعالیت میکند در مورد مزایای این سهام این گونه نوشته است که برخی از آنها جای بحث دارند اما مجال آن در این نوشتار نیست. این موارد شامل گزینههای ذیل هستند.
1- در بازار بورس شما باید دارای اطلاعات تخصصی بوده و همیشه خرید و فروش سهام با ریسک بالایی خواهد بود در حالی که در سهام پدیده شاندیز چنین نیست.
2- سهام پدیده شاندیز دارای نقدشوندگی بالایی است و در 20 الی 30 روز میتوانید آن را به پول نقد تبدیل کنید.
3- سهام پدیده شاندیز قابل انتقال به دیگران است و شما میتوانید در هر موقع که بخواهید سهام خود را بفروشید.
4- با تبلیغات گسترده پدیده شاندیز و اجرایی شدن پروژههای بزرگ پدیده شاندیز پیشبینی سود سهام روزبهروز افزایش پیدا میکند.
درعین حال کارشناس دیگری هم مینویسد: نام «شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز» بسیار کمتر از شرکت «شرکت توسعه بین المللی صنعت گردشگری پدیده شاندیز» در اذهان عمومی دارای اعتبار است چراکه عمده تبلیعات تحت نام «شرکت توسعه بین المللی صنعت گردشگری پدیده شاندیز» که سهامدار «شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز» است انجام می شود اما احتمالا مردم نمی دانند سهامی که میخرند سهام «شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز» است که با سرمایه 150 میلیارد تومان ( 1.5 میلیارد سهم 1000 ریالی) در سال 88 تاسیس شده است و اکنون پس از کمتر از 5 سال ارزش هر سهم از 100 تومان ( 1000 ریال) به 8132 تومان رسیده است!
در ابتدا 100? سهام این شرکت به «شرکت توسعه بین المللی صنعت گردشگری پدیده شاندیز» تعلق داشت ولی در این بازه 5 ساله در حدود 15? آن به مردم واگذار شده است اما رشد جالب این شرکت مردم را ترغیب به خرید درصد بیشتری از این سهام می کند.
لازم است بدانید با این تفاسیر(1.5 میلیارد برگ سهم 8132 تومانی) ارزش بازاری این شرکت یعنی «شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز» به رقم جالب 12 هزار و 200 میلیارد تومان رسیده است. برای اینکه مقیاس مناسبی در ذهنتان از این بزرگی ایجاد شود بد نیست بدانید بانک صادرات به عنوان سومین بانک بزرگ سیستم بانکداری کشور ارزش بازاری معادل 4600 میلیارد تومان در بورس تهران دارد و یا در صنعت مشابه یعنی صنعت ساختمان شرکتهای «سرمایه گذاری مسکن» و «بین المللی توسعه ساختمان» به عنوان دو هلدینگ بزرگ ساختمان ساز کشور ارزش بازارهایی به ترتیب 517 میلیارد و 406 میلیارد تومان دارند و در سالهای مالی ماقبلشان در تلفیق به ترتیب سودهای 102 و 93 میلیاردی محقق نموده اند، این در حالیست «شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز» در سال مالی قبل به سودی تنها معادل 46 میلیارد تومان محقق نموده است.در واقع این شرکت نسبت قیمت به درامدی معادل 263 مرتبه دارد در حالیکه این نسبت برای شرکتهای مذکور در بورس به ترتیب 4.7 و 3.9 میباشد!
اما بیاییم بر سر صورتهای مالی «شرکت توسعه بین المللی صنعت گردشگری پدیده شاندیز» یعنی همان شرکتی که ذره ای از سود آن به جیب مردم ( همان ها که دعوت به همراه شدن شده اند) نمی رود:
این شرکت در سال 92 سودی معادل 680 میلیارد تومان شناسایی کرده است که 435 میلیارد تومان آن از محل سود فروش « شرکت بین المللی پدیده کیش» به «شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز» می باشد در حالیکه بهای تمام شده ای تنها 14 میلیارد تومانی داشته است.حالا این عدد 449 میلیارد تومانی واگذاری چطور و برچه مبنایی بوده و این سود سرشار سه هزار و یکصد درصدی در این مدت کوتاه بر چه مبنای کارشناسی شده ای ایجاد شده است باید از صاحبان شرکت پرسید.
به عبارت ساده تر از 680 میلیارد تومان سود شرکت توسعه بین المللی صنعت گردشگری پدیده شاندیز (شرکتی که مردم آن را پدیده می شناسند اما سهام آن را نمی خرند) نزدیک به 450 میلیارد تومان مربوط به فروش ملک به شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز (یعنی آنچه مردم می خرند) و 295 میلیارد تومان نیز بابت فروش 15 درصد سهام شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز است به مردم.
برای خلاصه کردن بحث تا اینجا فقط داده های زیر را کنار هم می گذاریم:
· سود خالص «شرکت توسعه بین المللی صنعت گردشگری پدیده شاندیز» در سال 92 برابر با 680 میلیارد تومان
· سود خالص «شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز» در سال 92 برابر با 46 میلیارد تومان
· شرکتی که مردم سهام آن را به قیمت 8 هزار تومان می خرند شرکت دوم است یعنی ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز که با احتساب سرمایه 150 میلیارد تومانی یعنی مردم این شرکت را با ارزش بازار 12 هزار میلیارد تومان می خرند.
شنیده ها حاکی از آن است که در مجمع شرکت ابنیه و ساختمان پدیده، صحبتهای زیر از زبان آقای پهلوان رییس هیئت مدیره شرکت بیان شده است. پهلوان در رابطه با گروه شرکتهای پدیده بیان کرد: شاید پدیده اولین و آخرین شرکت اقتصادی در دنیا باشد که در آن سهام افزایش پیدا میکند و قیمت سهم در آن کاهش نمی یابد. از بزرگان علم اقتصاد هم بپرسید به شما میگویند که این موضوع کاری بزرگ است.
این جمله را بدون هیچ توضیحی آوردیم چرا که معتقدیم نیاز به توضیح بیشتر ندارد و فعالان بازار سرمایه که اساتید ما هستند چنین لحنی را به خوبی می شناسند و معنای حقیقی پس پرده را در می یابند.
همچنین در مورد پذیرش این شرکت در بورس شنیده ها حاکی است جمله زیر در مجمع اخیر شرکت بیان شده است.
«اگر از همه مدعوین و سهامداران محترم شرکت پدیده که در این جلسه حضور دارند، تنها یک نفر موافق ورود پدیده به بورس باشد این کار را انجام میدهیم، باید توجه داشتهباشید که ورود پدیده به بورس، با توجه به حضور افرادی خاص در بورس به هیچ وجه منطقی نیست و با ضرردهی برای سهامداران جزء همراه خواهد بود.»
حالا مقصود از افراد خاص کیست نمی دانیم. اما سوال اینجاست که این قیمت 8 هزار تومانی اگر مبنای کارشناسی دارد و بزرگان علم اقتصاد هم تایید می کنند که هرگز کاهش نخواهد داشت چرا ترس از ورود آن به بورس وجود دارد. چرا خارج از بورس معامله می شود؟
البته شاید بی ربط به شرکتی که با سرمایه 5 میلیارد تومانی(شرکت پشتیبانی سهام پدیده) تاسیس شده است نباشد. این شرکت متضمن نقد شوندگی و خرید و فروش سهام مردم است. سهامی که با قیمتهای فعلی حدودا 2 هزار میلیارد تومان ارزش دارد.
این مقاله همچنین ادعای این موضوع که ارزش گذاری سهام توسط اشخاص کارشناس انجام میشود را با توجه به چند داده مستخرج از صورتهای مالی زیر سوال می برد. ابتدا به بخشی از صحبت های صاحب محترم دقت فرمایید:
محسن پهلوان مقدم ریاست هیئت مدیره شرکت در رابطه با ارزش کارشناسی قیمت سهام بیان کرد: «آخرین باری که ارزشگذاری انجام شد، در تاریخ 28 اسفند سال 1392 بود که در این تاریخ ارزش آن، 12 هزار و 800 میلیارد تومان برآورد شد، ضمن اینکه باید بدانید که این ارزشگذاری از طریق 12 کارشناس دادگستری انجام شده و نباید فراموش کنیم که پیشرفت سازهها در فصول گرم بهار و تابستان به مراتب بیشتر از زمستان و پاییز بوده و امروز برآورد شود مسلما با پیشرفتی که در ساختوساز مجموعه داشتهایم قیمتی فراتر از این مبلغ اعلام میشود.
البته من خودم به دوستان قیمتگذار اعلام کردم که بین 20تا30 درصد قیمت را پایینتر اعلام کنند تا بتوانیم به دور از حاشیه راحتتر به رشد و پیشرفت مجموعه بپردازیم. به هر صورت طبق پیشبینی که داشتهایم قیمت ارزشگذاری شده در اواخر سال 93 در حدود 2برابر خواهد شد. »
صورتهای مالی شرکت نشان میدهد در سال گذشته واحدهای تجاری مرکز خرید با متوسط هر متر 3.25 میلیون تومان، واحدهای اقامتی با متوسط هر متر 590 هزار تومان و واحدهای هتل هر متر 1.2 میلیون تومان بفروش رفته است در صورتیکه مشت را نشانه خروار بدانیم 560 هزار متر مرکز خرید و 250 هزار متر هتل و 183 هزار متر واحدهای اقامتی جمعا ارزش 4860 میلیارد تومان میرسیم که طبق صحبت صاحب شرکت 15? پروژه نیز تاکنون واگذار شده است.
یعنی جمعا 4130 میلیارد باقیمانده میماند که نکته قابل توجه کسر متراژ پرتی شامل راهرو ها و سرویس های بهداشتی و... است چراکه متراژ کلی یک پروژه با متراژ واحدها متفاوت است واگر یک ضریب 20? از این مقدار کم کنیم عدد بدست امده 3300 میلیارد خواهد بود حالا این کارشناسان عزیز که این عدد 12 هزار میلیاردی را تخمین زده اند باید دید مبنای محاسبه شان چه بوده است.
البته ما باز کمی رندی به خرج میدهیم و در صورتهای مالی منتشر شده شرکت میبینیم که کارشناسان عزیز صنعت بیمه از ما هم دست پایین تر قیمت زده اند و مجموعا پروژه را 1711 میلیارد تومان یعنی نصف رقم ما ارزش زده اند که البته احتمالا زمین از محاسبات حذف شده که نهایتا 500 هزار متر زمین این پروژه با تعمیم قیمتهای منطقه نهایتا هزار میلیارد تومان ارزش خواهد داشت که بنابراین مجموع صحبتها بیان میکند عدد 3300 میلیارد مورد نظر رقم مناسب و حتی برآورد خوش بینانه ای هم میباشد.
از طرفی در صورتیکه از طریق ارزش گذاری برمبنای خالص ارزش دارایی ها یا همان NAV ارزش گذاری کنیم باز هم عددی فراتر از 3500 میلیارد تومان برای «شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز» بدست نمی آید که معمولا شرکتهای سرمایه گذاری در بورس تهران بطور متوسط 70? ان ای وی ارزیابی میشوند که نشان میدهد در صورتیکه که «شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز» در بورس قابل معامله بود با تمام تخفیفات حدود 2500 میلیارد تومان یعنی هر سهم 1666 تومان معامله میشد. که البته اگر بر مبنای پی ب ای و غیره ارزش گذاری کنیم به ارزشهایی به مراتب پایین تر خواهیم رسید.
البته اگر مراد از افراد خاص که باعث متضرر شدن سهامداران شرکت ابنیه و ساختمان پدیده در صورت پذیرش در بورس می شوند تحلیل گران و کارشناسان بازار سرمایه باشد قطعا نگرانی اعضای هیئت مدیره شرکت صحیح است.
شاید تاسف بارترین بخش ماجرا، بررسی حقوقی موضوع باشد. شرکتی با 12 هزار میلیارد تومان ارزش که 15 درصد آن در اختیار عموم مردم از سرتاسر کشور می باشد، در اداره ثبت شرکتها به صورت سهامی خاص ثبت شده است. در ماده 21 قانون تجارت در مورد شرکتهای سهامی خاص چنین می خوانیم:
«شرکتهای سهامی خاص نمی توانند سهام خود را برای پذیره نویسی یا فروش در بورس اوراق بهادار یا توسط بانکها عرضه نمایند و یا به انتشار آگهی و اطلاعیه و یا هر نوع اقدام تبلیغاتی برای فروش سهام خود مبادرت کنند مگراینکه ازمقررات مربوط به شرکتهای سهامی عام بنحوی که دراین قانون مذکور است تبعیت نمایند»
در مورد شرکتهای سهامی عام نیز دو قانون زیر تکلیف را به وضوح مشخص کرده است. بر اساس دو قانونی که در ادامه آمده شرکتهای سهامی عام با سرمایه بالای 50 میلیارد ریال حق معاملات سهام خود را در بازاری غیر از بازارهای دارای مجوز (بورس و فرابورس) ندارند. دو قانون یاد شده به شرح زیر هستند:
1. بر طبق بند ب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، معاملات اوراق بهادار ثبت شده در سازمان فقط در بورسها و بازارهای خارج از بورس دارای مجوز (منظور فرابورس) و با رعایت مقررات معاملاتی هر یک از آنها حسب مورد امکان پذیر بوده و معامله اوراق بهادار مذکور بدون رعایت ترتیبات فوق فاقد اعتبار است.
2. از طرفی ماده 27 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران اوراق معاف از ثبت نزد سازمان را اعلام نموده است که طبق آخرین اصلاحیه آن، شرکتهایی که حقوق صاحبان سهام آنها از 50 میلیارد ریال کمتر باشد از ثبت نزد سازمان معاف هستند.( به عبارت دیگر شرکتهایی که حقوق صاحبان سهام آنها بالای 50 میلیارد ریال است ملزم به ثبت نزد سازمان هستند)
حال سوال اینجاست که با توجه به موارد بالا چگونه است که این شرکت با سرمایه 150 میلیارد تومان معاملات سهام خود را با چنین تبلیغات گسترده ای در بازاری انجام می دهد که مصداق بند ب ماده 99 قانون پنجم توسعه نیست و قیمت در آن نه با مکانیزم عرضه و تقاضا بلکه به دلخواه مدیران شرکت تعیین می شود. سازمان بورس بهتر است در این زمینه توضیحات خود را اعلام نماید.